Çıkık nedir?

KIRIK, ÇIKIK VE BURKULMALARDA İLKYARDIM:

Çıkık nedir?

Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Kendiliğinden normal konumuna dönemez.

Çıkık, bir eklemi oluşturan kemiklerin, normal eklem yüzeylerinin birbirinden tamamen ayrılması durumudur. Yani, kemikler eklem kapsülü dışına çıkar ve eklem artık olması gereken şekilde çalışamaz. Bu durum genellikle ani ve şiddetli bir travma, düşme, darbe veya eklemi zorlayıcı bir hareket sonucunda meydana gelir.

Çıkığın temel özellikleri ve belirtileri şunlardır:

• Şiddetli Ağrı: Çıkık, genellikle dayanılmaz seviyede keskin ve sürekli bir ağrıya neden olur.
• Şekil Bozukluğu: Eklem bölgesinde gözle görülür bir şekil bozukluğu veya deformite oluşur. Örneğin, omuz çıkığında omuz aşağıya doğru sarkmış gibi görünebilir.
• Hareket Kısıtlılığı: Eklem, normal hareketlerini yapamaz veya hareket ettirilmeye çalışıldığında ağrı şiddetlenir.
• Şişlik ve Morarma: Yaralanmanın etkisiyle eklem çevresinde şişlik ve zamanla morarma görülebilir.
• Hassasiyet: Çıkık bölgesine dokunulduğunda aşırı hassasiyet ve ağrı hissedilir.

Çıkıklar vücudun herhangi bir ekleminde meydana gelebilir, ancak en sık görülenleri omuz, parmak, kalça, diz kapağı ve çene çıkıklarıdır. Çıkık durumunda kesinlikle eklemi yerine oturtmaya çalışmamak çok önemlidir. Yanlış müdahale, damarlara, sinirlere ve eklem bağlarına daha fazla zarar vererek kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu nedenle, çıkık şüphesi olan bir durumda en kısa sürede profesyonel tıbbi yardım almak gerekir.

Kırık, Çıkık ve Burkulmalarda İlk Yardım Tespit Tablosu
Yaralanma Türü	Tanım ve Belirtiler	Tespit (Sabitleme) Nasıl Yapılır?
**Kırık**	Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Genellikle **şiddetli ağrı**, **şekil bozukluğu**, **şişlik**, **morarma** ve **hareket kısıtlılığı** ile kendini belli eder.	Yaralı bölgeyi hareket ettirmeden, **olduğu pozisyonda** tutun. Atel veya sert bir cisimle (tahta, rulo gazete, karton) sabitleyin. Tespit, yaralı kemiğin **üst ve alt eklemlerini de içine alacak** şekilde yapılmalıdır.
**Çıkık**	Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak birbirinden ayrılmasıdır. **Yoğun ağrı**, eklemde **belirgin şekil bozukluğu** ve eklemi **hareket ettirememe** en temel belirtileridir.	**Kesinlikle eklemi yerine oturtmaya çalışmayın!** Bu daha fazla hasara neden olabilir. Yaralı eklemi nazikçe, ağrıyı artırmayacak bir pozisyonda **sabitleyin** (örneğin kol askısı ile). Acil tıbbi yardım alın.
**Burkulma**	Eklem bağlarının gerilmesi veya yırtılması durumudur. Belirtileri arasında **ağrı**, **şişlik**, **morarma** ve eklemde **hassasiyet** bulunur.	Yaralı bölgeyi **dinlendirin** ve mümkünse **yukarı kaldırın**. Elastik bandaj veya sargı ile hafifçe sararak **destekleyin**, ancak kan dolaşımını engellemeyin. Şişliği azaltmak için soğuk kompres uygulayabilirsiniz.