Şok nedir?
Şok: Kalp-damar sisteminin yaşamsal organlara uygun oranda kanlanma yapamaması nedeniyle ortaya çıkan ve tansiyon düşüklüğü ile seyreden bir akut dolaşım yetmezliğidir.
Şoku Tetikleyen Başlıca Nedenler
Şoka yol açabilecek birçok durum vardır. Bunlardan en yaygın olanları şunlardır:
- Aşırı Kan Kaybı (Hemorajik Şok): Trafik kazaları, ciddi yaralanmalar veya iç kanamalar sonucu vücudun önemli miktarda kan kaybetmesi.
- Kalp Yetersizliği (Kardiyojenik Şok): Kalp krizi gibi durumlar nedeniyle kalbin kanı yeterince pompalayamaması.
- Alerjik Reaksiyonlar (Anafilaktik Şok): Şiddetli alerjilerde (örneğin arı sokması veya bazı gıdalara karşı) damarların aniden genişlemesi ve tansiyonun düşmesi.
- Şiddetli Enfeksiyonlar (Septik Şok): Vücudun bir enfeksiyona karşı aşırı ve kontrolsüz bir tepki vermesiyle organların işlevini yitirmeye başlaması.
- Sıvı Kaybı (Hipovolemik Şok): Şiddetli ishal, kusma, yanıklar veya yetersiz su alımı gibi nedenlerle vücuttan aşırı sıvı kaybı.
- Omurilik Hasarları (Nörojenik Şok): Omurilikte meydana gelen ciddi hasarların damarların kontrolünü bozması.
Şok Durumunda İlk Yardım
Şok, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Eğer bir kişide şok belirtileri görüyorsanız, hemen 112’yi arayın! Profesyonel yardım gelene kadar şunları yapabilirsiniz:
- Güvenliği Sağlayın: Hem kendi hem de kazazedenin güvenliğini sağlayın.
- Yardım Çağırın: Hemen 112’yi arayın veya başkasından aramasını isteyin.
- Sırt Üstü Yatırın: Kişiyi sırt üstü düz bir zemine yatırın.
- Ayakları Yükseltin: Ayaklarını, kalbinden daha yukarıda olacak şekilde (yaklaşık 30 cm) destekleyin. Bu, kanın beyne ve yaşamsal organlara yönelmesine yardımcı olur. Ancak, kafa veya boyun yaralanması şüphesi varsa bu hareketi yapmayın.
- Vücut Isısını Koruyun: Üzerini bir battaniye veya ceketle örterek vücut ısısını koruyun.
- Sıvı Vermeyin: Bilinci kapalı veya bulantısı olan birine asla yiyecek veya içecek vermeyin.
- Bilinci ve Solunumu Kontrol Edin: Sürekli olarak bilincini ve solunumunu kontrol edin. Eğer durursa Temel Yaşam Desteği’ne başlayın.
Şok ile ilgili diğer yazıları inceleyebilirsiniz;
