ZEHİRLENMELERDE İLKYARDIM
Zehirlenmede İlk Yardım Kuralları
Zehir Nedir, vücudumuza belirli bir miktarda zehir alındığında vücutta kalıcı veya geçici tahribatlar yaratan zararlı maddelere nedir.
Zehirlenme ise vücuda zehirli (toksik) bir maddenin girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasıdır. Vücuda dışarıdan giren bazı yabancı maddeler, vücudun yaşamsal fonksiyonlarına zarar verebileceğinden zehirli (toksik) olarak kabul edilirler. Zehirlenmenin şiddeti; zehrin niteliği ve miktarı,
vücuda giriş yolu (solunum, sindirim, deri), insanın yapısı (ağırlık, direnç, taşıdığı hastalıklar vb.) gibi birçok faktöre bağlıdır. Zehirlenmelerin büyük bir çoğunluğu evlerde meydana gelir. Evlerde meydana gelen zehirlenmeler, en çok 5 yaş altı çocuklarda görülmekte ve % 5’i ölümle sonuçlanmaktadır.
Zehirlenme: Vücuda zehirli (toksik) bir maddenin girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulması durumudur. Zehirlenme, genellikle dışarıdan alınan zararlı maddelerin, vücudun yaşamsal işlevlerine zarar vermesiyle ortaya çıkar. Bu maddeler, fiziksel temas, soluma, yutma ya da enjeksiyon yoluyla vücuda girebilir.
Zehirlenmeye neden olabilecek maddeler:
- Kimyasal maddeler (örneğin, temizlik ürünleri veya böcek ilaçları)
- İlaçlar (aşırı doz alımı veya yanlış ilaç kullanımı)
- Zehirli bitki veya hayvan ürünleri (örneğin, mantarlar, yılan veya böcek zehirleri)
- Alkol ve uyuşturucular
- Gazlar (örneğin, karbon monoksit)
Zehirlenmenin Belirtileri:
- Bulantı, kusma, karın ağrısı
- Baş dönmesi, halsizlik
- Solunum zorlukları
- Bilinç kaybı veya bayılma
- Ciltte döküntü, kızarıklık veya yanıklar (kimyasal temas durumunda)
Dikkat Edilecekler
- Durumu Değerlendirin: Zehirli maddeye maruz kalma şekli (yutma, soluma, temas) öğrenilmelidir.
- 112 Acil Çağrı Merkezi’ni Arayın: Uzman yardımını hemen alın.
- Kusmaya Zorlamayın: Özellikle asit veya baz gibi yakıcı maddeler yutulmuşsa bu daha fazla zarara yol açabilir.
- Teması Durdurun: Ciltle temas varsa maddeyi suyla durulayın; kirli giysileri çıkarın.
- Bilinci Kayıp Kişiye Müdahale: Solunum yolu açık tutulmalı ve kişi yan yatırılarak güvenli pozisyonda beklenmelidir.
Zehirlenme vakalarında hızlı müdahale hayati öneme sahiptir. Bu nedenle, doğru bilgiye ve yetkililere ulaşmak önceliklidir.
